آدرس: تهران - میدان انقلاب - روبروی سینما بهمن - نبش خیابان منیری جاوید - آموزشگاه فن و کار
کنتاکتور ها قطعات بسیار مفیدی از تجهیزات تابلو برق محسوب می شوند که امکان سوئیچینگ چندین مدار مختلف را به طور همزمان فراهم می کنند. آن ها برای کنترل منطقی نیز انعطاف پذیر هستند، بنابراین می توانید از کنتاکتور های زیادی برای خاموش کردن وسایل و در عین حال روشن کردن سایر موارد به طور همزمان استفاده کنید.
اگر اغلب از تجهیزات الکتریکی استفاده می کنید، ممکن است از قبل با کنتاکتور های برق آشنا باشید. آن ها لوازم الکتریکی با ظرفیت فعال یا غیر فعال کردن مدار های الکتریکی، با استفاده از یک رله منحصر به فرد هستند. کنتاکتور های برق بر اساس کاربرد، ویژگی ها و قابلیت هایشان به چند نوع طبقه بندی می شوند. در مقایسه با سوئیچ ها، کنتاکتور های مورد استفاده در تابلو برق برای کاربرد هایی اس تفاده می شوند که نیاز به جریان بیشتر دارند و موتورهای الکتریکی دارای چندین کنتاکت هستند. آموزشگاه فن و کار در این مقاله ضمن تعریف کنتاکتور و آشنایی با قطعات اصلی آن ها، انواع مختلف کنتاکتور ها مورد بررسی قرار داده و ضمن اشاره به تفاوت های کنتاکتور AC و DC، طول عمر آن ها را بررسی می کند.
آموزشگاه فن و کار دوره کامل و جامع آموزش برق صنعتی را بصورت عملی و تحت نظارت سازمان فنی حرفه ای در کارگاههای مجهز برگزار می کند. این دوره شامل آموزش تابلو برق صنعتی و نیز دوره آموزش plc می باشد و در 145 ساعت ارائه می شود. در پایان دوره به کارآموزان مدرک بین المللی اعطا می شود. برای مشاهده سزفصل ها و اطلاعات کامل دوره تابلو برق صنعتی روی تصویر زیر کلیک نمایید:
فهرست مطالب :
کنتاکتور ها کلید های الکترومغناطیسی سنگینی هستند که معمولاً برای کنترل بار های روشنایی بزرگ و موتور ها استفاده می شوند. آن ها مشابه رله ها عمل می کنند، اما اغلب اوقات با ولتاژ بیشتر، آمپر بالا تر و گزینه های ورودی و خروجی بیشتری سر و کار دارند.
کنتاکتور ها قطعات بسیار مفیدی از تجهیزات تابلو برق محسوب می شوند که امکان سوئیچینگ چندین مدار مختلف را به طور همزمان فراهم می کنند. آن ها برای کنترل منطقی نیز انعطاف پذیر هستند، بنابراین می توانید از کنتاکتور های زیادی برای خاموش کردن وسایل و در عین حال روشن کردن سایر موارد به طور همزمان استفاده کنید. کارکرد این قطعه شبیه به نحوه کار رله های کنترلی است، با این تفاوت که با کنتاکتور ها معمولاً سیم پیچ های بزرگ‌تر، کنتاکت های بزرگ تر دارید و می توانید بار های بسیار بزرگ تری را نسبت به یک رله معمولی کنترل کنید.
کنتاکتور الکتریکی وسیله ای است که از نظر عملکرد مشابه رله الکتریکی است. آن ها از راه دور کار می کنند و معمولاً در یک صفحه کنترل الکتریکی تک فاز یا 3 فاز نصب می شوند. آن ها یک سوئیچ الکتریکی هستند که از راه دور توسط یک مدار قدرت بسیار کمتر کار می کنند. کنتاکتور ها معمولاً با کنتاکت های باز (NO) عرضه می شوند و در مدار هایی استفاده می شوند که جریان آن ها معمولاً بیش از 15 آمپر است. هم چنین کنتاکتور ها دارای ویژگی های قطع مدار هستند که می توانند هنگام تعویض جریان های موتور سنگین تولید شوند و طول عمر آن ها را بهبود بخشند.
همچنین بخوانید: کاربرد تابلو برق در صنعت چیست
برای اینکه بفهمید کنتاکتور چیست، باید قسمت های مختلف آن را بشناسید. کنتاکتور دارای سه جزء ضروری است:
سیم پیچ نیروی محرکه ای را فراهم می کند که کنتاکت را می بندد. شما می توانید از انواع مختلفی از مواد برای ساخت آهنربای الکتریکی استفاده کنید. موادی مانند سیم مسی، سیم فولادی و براده های آهن همگی موادی هستند که می توانید دور یک هسته مغناطیسی بپیچید. کویل دارای یک قسمت ثابت و یک قسمت متحرک با فنر است که هر دو قسمت را به هم متصل می کند. این ساختار یک مکانیزم مبتنی بر فنر ایجاد می کند که به عنوان یک نوار الاستیک عمل می کند.
کنتاکت ها برای مدیریت کنتاکتور های فعلی و انتقال جریان کنتاکتور مفید هستند. کنتاکتور های مختلفی وجود دارد: کنتاکتور های کمکی، کنتاکتور های قدرت و کنتاکتور های فنری. کنتاکتور های ثابت و متحرک دو کنتاکتور برق پیوسته هستند. برای ایجاد تماس، مواد باید الزامات بالایی را برآورده کنند و باید در برابر فرسایش و استرس مکانیکی مقاومت کند.
برای جلوگیری از تماس قطعات داخلی با محیط بیرون می توانید از محفظه های داخل کنتاکتور های سوئیچ دار استفاده کنید. کنتاکتور ها از کنتاکت ها در برابر گرد و غبار، آب و هوای بد، خطرات انفجار و روغن محافظت می کنند و هم چنین به دلیل داشتن سوئیچ مجاورتی ایمن تر و راحت تر هستند.
وقتی سیم پیچ الکترومغناطیسی انرژی می گیرد، میدان الکترو مغناطیسی ایجاد می شود. هنگامی که یک میدان الکترو مغناطیسی تولید می شود، سیم پیچ یا آرمیچر نیرو مغناطیسی را جذب کرده و به سمت کنتاکت می کشد. نیروی تولید شده توسط سیم پیچ بیشتر از نیروی فنر است. هر دو کنتاکت در این موقعیت باقی می مانند تا زمانی که سیم پیچ برق قطع نشود.
هنگامی که سیم پیچ برق گرفت، نیروی الکترو مغناطیسی صفر می شود و کویل در اثر نیروی فنر به عقب کشیده می شود. در نتیجه به حالت عادی (وضعیت OFF) بر می گردد. کنتاکتور ا برای عملیات ON-OFF سریع طراحی شده اند.
ورودی سیم پیچ کنتاکتور ممکن است AC یا DC باشد یا در برخی موارد از سیم پیچ جهانی به عنوان سیم پیچ الکترومغناطیسی استفاده می شود. کویل های جهانی هر دو در AC و DC کار می کنند. مقدار کمی تلفات برق در کنتاکت ها اتفاق می افتد و برای کاهش این تلفات از مدار اکونومایزر استفاده می شود.
در حین ایجاد و از بین رفتن کنتاکت ها، یک قوس بین کنتاکت ها ایجاد می شود. این قوس ممکن است عمر کنتاکتور را کاهش دهد زیرا دمای کنتاکت ها را افزایش می دهد. به دلیل قوس الکتریکی، گاز های مضر مانند مونو اکسید تولید می شود. از این رو روش های مختلفی برای کنترل و خاموش کردن قوس ها استفاده می شود.
کنتاکتور ها بر اساس جریان و ولتاژ بار، محدوده کنترل ولتاژ و کاربرد انتخاب می شوند. اگر می خواهید باز یا بسته بودن اتصال کنتاکت ها را بررسی کنید، می توانید با کمک اهم متر آن را بررسی کنید. اهم متر را بین کنتاکت های ورودی و خروجی وصل کنید، اگر کنتاکت ها بی نهایت را نشان می دهد کنتاکت ها باز هستند و اگر صفر را نشان می دهد به معنی بسته بودن کنتاکت ها می باشد.
کنتاکتور ها در اندازه های زیادی وجود دارند، از اندازه هایی که در دست شما قرار می گیرند تا اندازه هایی که برای جابجایی و نصب نیاز به استفاده از تجهیزات بالابر دارند. طبقه بندی های جهانی متعددی برای کنتاکتور ها استفاده می شود. به عنوان مثال، طبق استاندارد IEC 60947-4-1، رتبه بندی فعلی کنتاکتور به استفاده از آن ها بستگی دارد. این رتبه بندی عبارتند از: AC1، AC2، AC3 و AC4.
کنتاکتور های صنعتی کاربرد های فراوانی در مدار های الکتریکی دارند مانند استفاده برای راه اندازی و کنترل موتور ها، روشنایی صنعتی، پاور بانک های خازنی، گرمایش صنعتی و موارد مشابه. انواع مختلف کنتاکتور ها عبارتند از:
قدیمی ترین نوع کنتاکتور که از موتور های الکتریکی روشن و خاموش استفاده می کند، با نام کنتاکتور سوئیچ تیغه چاقو شناخته می شود. این نوع کنتاکتو تابلو برق از یک نوار فلزی با یک اهرم تشکیل شده است. اهرم برای بالا کشیدن و پایین کشیدن نوار های فلزی استفاده می شود. این یک کنتاکتور دستی است و روشن و خاموش کردن سریع آن به صورت دستی بسیار دشوار است. همچنین موجب فرسوده شدن قطعه کنتاکت وجود دارد.
جریان بار کامل از کنتاکت ها عبور می کند و از این رو برای موتور های بزرگ، جریان بار کامل بسیار زیاد است. در این شرایط بین کنتاکت ها مشکل تولید قوس وجود دارد و خاموش کردن قوس مشکل است. مشکل دوم افت برق است. از آنجایی که جریان بسیار زیاد است، مقدار زیادی از برق توسط کنتاکت ها تخلیه می شود. عیب سوم کنتاکتور های سوئیچ تیغه چاقو ایمنی است. بنابراین این نوع کنتاکتور نیاز به بهبود دارد. عمر این کنتاکتور بسیار کوتاه است زیرا احتمال خوردگی کنتاکت ها در اثر رطوبت وجود دارد. با توجه به مشکلات و خطرات عملیات، این کنتاکتور به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد.
کنتاکتور های تیغه چاقو معایب زیادی دارد. از این رو، برای غلبه بر این معایب، یک کنتاکتور دستی اختراع شد. این نوع کنتاکتور برای کار با واحد کوچک تر ایمن است. این نوع کنتاکتور به شما امکان می دهد در فضای کوچک تر با جریان بیشتری کار کنید. کنتاکت های دوتایی اتصال را تقسیم می کنند و دو مجموعه از کنتاکت ایجاد می کنند. همان طور که از نام آن پیداست، نمی توان آن را با ریموت یا بی سیم کنترل کرد، باید با کنترل دستی کار کند. بنابراین، به صورت دستی توسط اپراتور روشن و خاموش می شود.
طراحی این نوع کنتاکتور در بین انواع دیگر کنتاکتور ها پیشرفته ترین است. این یک کنتاکتور از نوع الکترومغناطیسی است و می تواند به طور خودکار کار کند. برای روشن و خاموش کردن بار به مقدار کمی مدار کنترل نیاز دارد. بنابراین عملکرد این کنتاکتور در مقایسه با کنتاکتور دستی ایمن است. این کنتاکتور بیشترین استفاده را در کاربرد های صنعتی دارد. به صورت الکترومکانیکی عمل می کند و از این رو برای ایجاد اتصال بین بار و منبع تغذیه به مقدار بسیار کمی جریان نیاز دارد.
طول عمر کنتاکتور یا عمر کنتاکت یکی از بزرگ ترین نگرانی های افراد است. طبیعی است که وقتی کنتاکت ها با دفعات بیشتری باز و بسته می شوند، عمر کنتاکتور کاهش می یابد. باز و بسته شدن کنتاکت ها یک قوس الکتریکی ایجاد می کند که گرمای اضافی تولید می کند. ادامه تولید این قوس ها می تواند به سطح کنتاکت آسیب برساند.
علاوه بر این، قوس های الکتریکی باعث ایجاد حفره ها و علائم سوختگی می شوند که در نهایت کنتاکت ها را سیاه می کند. با این حال، رسوب سیاه یا اکسید روی کنتاکت ها باعث می شود که آن ها حتی توانایی بیشتری برای هدایت برق داشته باشند. با این وجود، هنگامی که کنتاکت ها تا حد زیادی فرسوده و خورده می شوند، لازم است آن ها را تعویض کنید. بنابراین، هرچه کنتاکت سریع تر بسته شود، قوس سریع تر خاموش می شود. این به نوبه خود به افزایش عمر کنتاکتور کمک می کند. آخرین نسخه های کنتاکتور به گونه ای طراحی شده اند که بسیار سریع و با انرژی بسته می شوند.
مطالب بیشتر:
