علت سیاه شدن شمع موتور سیکلت
علت سیاه شدن شمع موتور سیکلت : اگر بیش از چند سال است که صاحب موتورسیکلت هستید، احتمالاً در مورد شمع ها با چند مشکل مواجه شده اید. شمع ها کوچک هستند، اما جزء حیاتی برای عملکرد موتور محسوب می شوند. اگر قسمتی از آن ها خراب است، می تواند به این معنی باشد که عملکردی عادی کل موتور سیکلت شما متوقف شده و برای شما مشکل ایجاد می کند. سیاه شدن شمع موتور سیکلت و وجود دوده سیاه روی شمع ها می تواند به مالک نشان دهد که موتورسیکلت دارای مشکل است.
علت سیاه شدن شمع موتور سیکلت می تواند کیفیت پایین سوخت، مشکلات احتراق، نا سازگاری مخلوط هوا و سوخت یا کاربراتوری که به درستی تنظیم نشده باشد و غیره باشد. همه این مشکلات را می توان به راحتی با نگاه کردن به شمع های موتور سیکلت تشخیص داد. در این مقاله ضمن آشنایی با شمع موتور سیکلت و قسمت های مختلف آن، دلایل سیاه شدن شمع موتور سیکلت و روش تمیز کردن آن را به شما توضیح می دهیم.
آشنایی با شمع موتور سیکلت
شاید تنها بخشی از یک موتورسیکلت که بیش از لاستیک آن مهم تلقی می شود شمع ها هستند. اهمیت شمع ها در موتور سیکلت به دلیل پیشرفت چشمگیر در سیستم های احتراق و تحویل سوخت در چند دهه گذشته است.
این روز ها شمع ها از قدرت سیستم های جرقه زنی الکترونیکی با انرژی بالا، دقت پاشش سوخت الکترونیکی، کیفیت بالا تر، سوخت های پاک تر و مواد بهبود یافته ای مانند پلاتین، مس و ایریدیوم و طراحی عالی بهره می برند.
قسمت های مختلف شمع موتور سیکلت
شمع موتور سیکلت که از قطعات اصلی و کاربردی در سیستم احتراق موتور سیکلت می باشد که به دلیل ایجاد نویز مغناطیسی در سر شمع ها هنگام ایجاد جرقه در مدل های مختلفی تولید شده و در انواع موتور سیکلت ها به کار برده می شود. با وجود این که تنوع شمع موتور سیکلت بسیار زیاد است اما قسمت های تشکیل دهنده آن ها مشترک است. به منظور آشنایی بیشتر با علت سیاه شدن شمع موتور سیکلت لازم است با قسمت های مختلف شمع موتور سیکلت آشنا شویم. قسمت های مختلف شمع موتور سیکلت از انتهای باریک تا انتهای ضخیم تر به ترتیب عبارتند از:
- مهره ترمینال شمع
- بخش سرامیکی موجدار
- قطعه عایق بالا
- قطعه شش ضلعی
- بدنه فلزی
- واشر
- قطعه رزوه ای
- عایق از جنس سرامیکی یا چینی
- الکترود مرکزی مثبت
- الکترود زمین
نحوه عملکرد شمع در موتور سیکلت
اصول اولیه نحوه عملکرد انواع مختلف شمع در موتور سیکلت یکسان است. شمع باید مقدار مناسب انرژی را برای احتراق سوخت در زمان مناسب ارائه دهد. سیستم جرقه زنی به سرعت یک اختلاف ولتاژ در الکترود های شمع ایجاد می کند. هر الکترون سرگردان در شکاف به شدت توسط این اختلاف ولتاژ شتاب می گیرد و در مسیر خود به اتم برخورد می کند و الکترون های بیشتری آزاد می کند. این یونیزاسیون شکاف است که باعث می شود گاز در شکاف، رسانا شود.
بلافاصله، موجی از الکترون ها ایجاد می شود که به جریان الکتریکی قابل توجهی در سراسر شکاف تبدیل می شود. این بمباران الکترون های رسانا، هر چیزی که در شکاف است را به شدت گرم می شود. این مورد باعث تجزیه ترکیبات شیمیایی شده و به اتم های سوخت و هوا اجازه می دهد تا در فرآیند آزاد سازی انرژی که آن را احتراق می نامیم، دوباره ترکیب شوند. این پروسه کارکرد شمع در سیستم سوخت رسانی و احتراق موتور سیکلت است که بسیار پیچیده و حیاتی می باشد. این در حالی است که بسیاری از افراد فکر می کنند که فقط یک جرقه الکتریکی است که مقداری بخار گاز را آتش زده است.
چگونه بفهمیم شمع شما خراب است یا کار نمی کند؟
برای این که بفهمید شمع موتور سیکلت شما سالم است یا از کار افتاده می توانید به نشانه های خرابی شمع موتور سیکلت توجه کنید. یک راه آسان تر این است که به تکنسین های متخصص در تعمیر موتور سیکلت مراجعه کنید. اگر به تعمیر کار موتور سیکلت دسترسی ندارید و باید فورا شمع موتور را عیب یابی و بررسی کنید، می توانید تستر های شمع را خریداری کنید.
تستر شمع موتور سیکلت را به شمع جرقه و انتهای سفت تستر را به صندوق عقب روی سرب کشش بالا موتور ثابت کنید، سپس موتور را بچرخانید. اگر بوت شمع جریان دریافت کند، لامپ تستر چشمک می زند. در این حالت متوجه خواهید شد که شمع شما خراب است و باید سریعا آن را تعویض نمایید.
هم چنین می توانید یک پیچ گوشتی را در سوراخ شمع قرار دهید و آن را نزدیک قسمت فلزی موتور نگه دارید، سپس موتور را روشن کنید. اگر جرقه بین پیچ گوشتی و دوچرخه ایجاد شود، دو شاخه کار می کند. با این حال، این آزمایشها فقط نشان می دهند که جریان در حال رسیدن به بوت شمع است. دو شاخه ممکن است در داخل محفظه احتراق کار نکند و شاید به این دلیل که شمع کثیف یا خیس شده است.
چگونه شمع موتورسیکلت سیاه می شود؟
قبل از پاسخ به این سوال که علت سیاه شدن شمع موتور سیکلت چیست؟ باید مشخص شود که چگونه شمع موتور سیکلت سیاه می شود؟ شمع ها ممکن است همه با هم یا فقط یک یا دو عدد سیاه شوند. به همین ترتیب، شمع ممکن است فقط در یک طرف یا تمام قطر آن سیاه شود. هم چنین ممکن است دوده به اصطلاح تر و خشک وجود داشته باشد. لازم به ذکر است که سرعت ظاهر شدن سیاهی روی شمع و ماهیت آن به عیوب موجود در شمع بستگی دارد.
دوده روی شمع های جدید حداقل پس از 300-200 کیلومتر کارکرد شروع به تشکیل می کند. علاوه بر این، مطلوب است که در بزرگراه با سرعت یکسان رانندگی کنید. بنابراین شمع ها عملکرد بهینه ای خواهند داشت و ارزیابی عینی تری از وضعیت واحد ها در موتور سیکلت امکان پذیر خواهد بود.
مقدار و نوع دوده روی شمع بستگی به کیفیت سوخت مصرفی دارد. بنابراین سعی کنید در پمپ بنزین های مطمئن سوخت گیری کنید و از بنزین یا مخلوط های مشابه استفاده نکنید. در غیر این صورت، تعیین علت واقعی تشکیل سیاهی روی شمع موتور سیکلت دشوار است. به علاوه در موتور کاربراتوری دور آرام باید به درستی تنظیم شود.
دلایل سیاه شدن شمع موتورسیکلت
شمع موتور سیکلت یکی از قطعات اصلی در سیستم احتراق و موتور بوده که خرابی آن موجب به وجود آمدن مشکلات زیادی از جمله استارت نخوردن موتور سیکلت می شود. یک از مشکلات رایج در مورد شمع ها، سیاه شدن آن ها و دوده زدن آن ها می باشد که به دلایل متعددی رخ می دهد. دلایل سیاه شدن شمع موتور سیکلت شامل موارد زیر است:
- رسوب کربن
- مخلوط غنی سوخت موتور سیکلت
- محدوده حرارتی
- گستردگی شکاف روی شمع
- فشرده سازی کم
- فیلتر هوای کثیف
- تنظیم نادرست کاربراتور
- رسوب روغن
- روغن اضافی در موتور
- خرابی واشر شمع
- فرسودگی رینگ های پیستون
- وجود رسوب در الکترود مرکزی
رسوب کربن
هنگامی که شمع سیاه، خشک و گرد و غبار است، نشان دهنده این است که موتور دارای مشکلی در فرآیند احتراق است. این اساساً به این معنی است که موتور شما چیزی را که قرار است بسوزد را نمی سوزاند و مخلوط هوا و سوخت به درستی تنظیم نشده است. رسوب کربن در موتور می تواند دلیل احتمالی سیاه شده شمع موتور سیکلت به دلیل عدم رعایت مخلوط هوا و سوخت است.
مخلوط غنی سوخت موتور سیکلت
هنگامی که رشد بیش از حد کربن در موتور ها وجود داشته باشد، رنگ تیره شمع قابل مشاهده است. مخلوط غنی سوخت موتور سیکلت باعث افزایش کربن می شود. در این حالت خودروی شما سوخت بیش از حد و هوای نا کافی دریافت خواهد کرد. در نتیجه باعث ایجاد مزاحمت هایی مانند مسافت پیموده شده کم و کندی شتاب خواهد شد.
محدوده حرارتی
اگر محدوده حرارتی موتور دستگاه به خوبی رعایت نشود و خیلی سرد ی خیلی گرم باشد ممکن است شاهد سیاه شدن شمع در موتور سیکلت باشید. وقوع این مشکل به دلیل محدوده حرارتی به آب و هوا یا ارتفاعی که شما در حال حاضر در آن زندگی می کنید بستگی دارد.
گستردگی شکاف روی شمع
اگر شکاف شمع شما خیلی زیاد باشد، به درستی نمی سوزد. از این رو باعث آسیب می شود و شمع توسط دوده و گرد و غبار پوشانده می شود. در نهایت هوا از این شکاف عبور کرده و شمع دوده می زند و سیاه می شود.
فشرده سازی کم
گاهی اوقات موتور وسیله نقلیه شما ممکن است دچار مشکل تراکم شود. در نتیجه، موتور سیکلت به علت فشرده سازی کم هیچ گونه توانی دریافت نمی کند و روشن نمی شود. یکی از دلایل استارت نخوردن موتور سیکلت خرابی شمع ها بوده که در این حالت با بررسی شمع متوجه سیاهی روی شمع ها خواهید شد.
فیلتر هوای کثیف
فیلتر هوای کثیف به دلیل جلوگیری از ورود هوا به موتور و عدم تناسب میزان مخلوط سوخت و هوا مانند خفه کردن موتور عمل می کند. به همین دلیل عملکرد عادی شمع در موتور سیکلت با مشکل روبرو شده و می توان فیلتر هوای کثیف را یکی از عوامل دوده زدن شمع موتور سیکلت نام برد.
تنظیم نادرست کاربراتور
کاربراتور امکان تنظیم مخلوط هوا و سوخت را با کمک پیچ های کم سرعت و پرسرعت فراهم می کند. این پیچ ها سوختی را که وارد موتور می شود کنترل می کنند. اگر کاربراتور را به درستی تنظیم نکنید، قدرت موتور به شدت کاهش می یابد. کاهش قدرت موتور نیز یکی از نشانه های خرابی شمع می باشد. در این مورد شمع موتور خود را به دقت بررسی کنید و اگر شاهد تشکیل دوده و سیاهی دور شمع شدید، به شما اطمینان می دهیم که تنظیم نا درست کاربراتور علت سیاه شدن شمع است.
رسوب روغن
اگر مشاهده کردید که شمع شما سیاه و خیس به نظر می رسد و وقتی آن را با انگشتان خود می گیرید توسط گریس لکه دار می شوند، به آن رسوب روغن می گویند. رسوب روغن می تواند به دلیل کیفیت بد سوخت پدیده آمده و رسوب روغن دور شمع مانع از وارد شدن هوا به آن و کارکرد صحیح شمع شود و در نهایت شمع دوده زده و سیاه می شود.
روغن اضافی در موتور
اگر مقدار زیادی روغن برای موتور بریزید، روغن اضافی وارد سیلندرهای موتور می شود. در نتیجه باعث میشود نوک شمع ها مرطوب و روغنی شوند. به همین دلیل، موتور نمی تواند روغنی را به طور کامل بسوزاند و روی الکترود ها و بدنه شمع رسوبات روغنی زرد مایل به قهوه ای مشاهده می شود. این پدیده که به اصطلاح روغن زدن موتور سیکلت نامیده می شود دلیل احتراق زودرس در موتور ها و تشکیل سیاهی دور شمع است.
خرابی واشر شمع
ممکن است موتور شما به خوبی کار کند، اما اگر واشر سر شمع خراب شده باشد، روغن داخل آن نشت می کند. بنابراین باعث می شود شمع ها با روغن پوشانده شوند که شکل گیری صحیح جرقه ها را متوقف می کند و منجر به موقعیت های خطرناکی مانند احتراق ناقص و عملکرد نا مطلوب شود.
فرسودگی رینگ های پیستون
ممکن است رینگ های پیستون شما آنقدر فرسوده شده باشند که روغن از روی پیستون شما می لغزد. بعداً روغن لیز خورده به داخل سیلندر نشت می کند و باعث چرب و سیاه شدن شمع می شود.
وجود رسوب در الکترود مرکزی
وجود رسوب در الکترود مرکزی موجب ظاهر اسفنجی آن شده و شکل نرمی خواهد داشت. وجود رسوب در الکترود مرکزی می تواند به دلیل خرابی دلکو موتور سیکلت رخ دهد و مانع از عملکرد عادی سیستم احتراق می شود. در این حالت رسوب از ورود هوا و سوخت به میزان کافی جلوگیری می کند و در نتیجه شمع سیاه خواهد شد.
اقدامات بعد از سیاه شدن شمع موتور سیکلت
شمع ها در موتور سیکلت باید به طور مرتب تمیز و بازرسی شوند. توصیه می شود این کار را در حدود هر 8 تا 10 هزار کیلومتر انجام دهید. انجام این کار هنگام تعویض روغن موتور بسیار راحت است. با این حال، اگر علائم خرابی شمع ظاهر شد، می توان آن را زود تر انجام داد. شایع ترین علائم خرابی شمع از دست دادن قدرت موتور سیکلت می باشد.
لازم به ذکر است که تمیز کردن الکترود های شمع به روش قدیمی با سمباده توصیه نمی شود. در واقع، خطر آسیب به لایه محافظی که آن ها را می پوشاند وجود دارد. این امر به ویژه در مورد شمع های ایریدیوم صادق است. الکترود مرکزی شمع های ایریدیوم نازک است و با ایریدیوم که فلزی نیمه قیمتی و کمیاب است پوشیده شده است.
روش تمیز کردن شمع سیاه شده موتور سیکلت
برای تمیز کردن شمع ها به یک ماده شوینده برای از بین بردن دوده و زنگ زدگی، یک برس با کیفیت و سفت یا یک مسواک و هم چنین پارچه های خشک نیاز دارید. روش تمیز کردن شمع سیاه شده موتور سیکلت بدین صورت است:
مواد شوینده در شیشه ای که از قبل آماده شده است را بریزید. مواد شوینده را تا سطحی که اجازه دهد الکترود های شمع به طور کامل در آن غوطه ور شوند، پر کنید. اجازه دهید شمع ها به مدت 30 تا 40 دقیقه در مواد شوینده بمانند تا یک واکنش شیمیایی بین شمع و ذرات ماده شوینده رخ دهد. پس از مدت زمان مشخص شده، شمع ها را از شیشه جدا کرده و با استفاده از برس یا مسواک، دوده را از سطح شمع از جمله الکترود ها خارج کنید.
شمع ها را زیر آب داغ بشویید و ترکیب شیمیایی و کثیفی را از سطح آن ها پاک کنید. پس از شستن، شمع ها را با پارچه های نرم خشک کنید. در آخر، شمع ها را با سشوار یا فن بخاری خشک کنید تا که آب باقی مانده در شمع ها کاملاً تبخیر شوند. لازم است این روش را با دقت انجام دهید و تمام آلودگی و دوده روی سطح را تمیز و از بین ببرید. به یاد داشته باشید که شمع های شسته و تمیز 10 تا 15 درصد موثر تر از شمع های کثیف عمل می کنند.