عیب یابی ایسیو ماشین (علائم خرابی، علت ها،کد خطاها و مراحل عیب یابی)

در این نوشته آموزشگاه فن و کار به بررسی جامع فرآیند عیب یابی ایسیو خودرو، از علل رایج معیوب شدن این قطعه تا علائم نشان دهنده مشکلات ecu و مراحل تعمیر و برنامه ریزی مجدد آن خواهیم پرداخت تا علاقه مندان حوزه اتومبیل و نیز فعالان و شاغلان این صنعت؛ راهنمایی جامع و کامل در اختیار داشته باشند.

آموزش مشاغل مکانیکی پردرآمد در دپارتمان اتومکانیک آموزشگاه فن و کار

واحد کنترل الکترونیکی (ECU) یک کامپیوتر کوچک اما قدرتمند در داخل ماشین شما است. این واحدها وظیفه کنترل سیستم‌ها و زیرسیستم‌های الکتریکی مختلف را بر عهده دارند و از عملکرد روان و کارآمد خودروی شما اطمینان حاصل می‌کنند. علیرغم قابلیت اطمینان آن، مشکلات خاصی ممکن است برای ایسیو ایجاد شود که بر عملکرد کلی خودرو تأثیر می گذارد.

ویدئو توضیح مشکلات رایج ایسیو خودرو

علت های رایج بروز مشکلات و خرابی در ایسیو

این قطعه الکترونیکی پیچیده مانند سایر اجزای خودرو، در اثر استفاده مکرر و گذشت زمان، دچار مشکلات و اختلالات گوناگونی می شود و نیاز به مراقبت و بررسی دوره ای دارد. ما در ادامه به تشریح برخی از رایج ترین دلایلی که می توانند به خرابی ایسیو منجر شوند، خواهیم پرداخت.

دوره آموزش تعمیرات ایسیو از مبتدی تا پیشرفته بصورت عملی در کارگاههای مجهز

نوسانات ولتاژ

تغییرات مداوم و شدید در برق و ولتاژ خودرو، یکی از عوامل اصلی بروز مشکلات در ایسیو به شمار می رود. این نوسانات می توانند در اثر عوامل مختلفی مانند اتصال کوتاه در سیم کشی، معیوب بودن دینام یا باتری، استفاده از لوازم جانبی برقی نا مرغوب و یا تغییرات ناگهانی در جریان برق وسیله نقلیه ایجاد شوند. در هر صورت؛ نوسانات ولتاژ به اجزای الکترونیکی داخلی ایسیو آسیب رسانده و منتهی به اختلال در عملکرد آن می شوند.

نفوذ رطوبت و آب

وارد شدن مایعات از جمله رطوبت شدید و آب به داخل ایسیو، ایجاد اتصال کوتاه بین مدارهای داخلی آن و در نتیجه از کار افتادگی کامل این قطعه را به دنبال خواهد داشت. شستشوی موتور با فشار بالا، نشتی در سیستم خنک کننده یا ورود آب به داخل محفظه موتور در اثر عبور از آب های راکد، از جمله عواملی هستند که معمولا رطوبت را به داخل ایسیو راه می دهند.

حرارت بیش از حد

گرم شدن بیش از حد ماشین و یا قرار دادن آن در محیط هایی با دمای بیش از حد بالا نیز می تواند به اجزای الکترونیکی ایسیو آسیب رسانده و عملکرد آن را مختل کند. عوامل گوناگونی مانند افزایش ناگهانی دمای محیط در رانندگی بین مسافت های طولانی، نقص در سیستم خنک کننده موتور، افزایش فشار کاری موتور در شرایط سخت و …، می توانند منتج به افزایش دمای ایسیو شوند. حرارت بیش از حد باعث ذوب شدن قطعات پلاستیکی، خشک شدن خازن ها و در نهایت سوختن ایسیو می گردد.

تداخلات الکترومغناطیسی (EMI)

این نوع تداخل ها که در اثر فعالیت دستگاه های الکترونیکی دیگر در خودرو یا محیط اطراف به وجود می آیند، بر عملکرد ایسیو تاثیر گذاشته و باعث ایجاد نویز در سیگنال های آن می شوند. در ادامه، این نویز می تواند اشتباه تفسیر شدن سیگنال ها توسط ایسیو و در نتیجه بروز عملکردهای غیر منتظره توسط آن را به همراه داشته باشد.

نقص در نرم افزار ایسیو

نقص در نرم افزار این قطعه نیز ممکن است باعث بروز خطاها و اختلالات در عملکرد صحیح و ایمن آن شود. این نقص ها و عیوب غالبا در اثر خطاهای برنامه نویسی، به روز رسانی های ناقص نرم افزار یا ویروس های رایانه ای در زمان برنامه ریزی مجدد دستگاه و تعمیرات آن و دیگر عوامل ایجاد می شوند.

ضربه و لرزش

ضربه های شدید به خودرو یا لرزش های طولانی مدت، قادر هستند به اتصالات داخلی ایسیو صدمه جدی رسانده و سبب قطع شدن ارتباط بین اجزای مختلف آن گردند. لازم است بدانید، در صورت شدید بودن ضربه ها، ممکن است مشکلاتی از قبیل شکستگی فیزیکی برخی از اجزای ایسیو نیز به وجود بیایند.

قطعات معیوب و فرسوده

استفاده از قطعات یدکی بی کیفیت یا معیوب در تعمیرات ایسیو و یا ترمیم و تعویض قطعات آن توسط تعمیرگاه های غیر مجاز و افراد غیر حرفه ای، می تواند باعث خراب شدن زود هنگام آن گردد. این قطعات ممکن است دارای عیوب ساختاری، الکتریکی یا مکانیکی باشند که در طولانی مدت منجر به بروز مشکلات جدی در ایسیو شوند. افزون بر آن؛ با گذشت زمان و افزایش سن ایسیو، احتمال معیوب شدن اجزای داخلی آن به دلیل فرسودگی افزایش می یابد. این امر به ویژه در خودروهای قدیمی تر که از ایسیوهای نسل اول استفاده می کنند، بیشتر مشاهده می شود.

نصب نامناسب لوازم جانبی

نصب و راه اندازی تجهیزات و سیستم های متنوع الکترونیکی (مانند سیستم های صوتی قوی، چراغ های زنون یا سیستم های امنیتی و …) بر روی ماشین به شیوه ای غیر اصولی و نادرست، معمولا باعث ایجاد نوسانات ولتاژی، تداخل الکترومغناطیسی و در نهایت آسیب به ایسیو می شود.

نقص در تولید یا طراحی

در برخی موارد، کامپیوتر ماشین ممکن است به دلیل نقص در فرآیند تولید یا طراحی، دارای ایراداتی باشد که در طول زمان خود را نشان می دهند. این نقص ها غالبا در اثر استفاده از قطعات بی کیفیت، خطا در برنامه نویسی یا طراحی نامناسب مدارهای الکترونیکی رخ می دهند.

در مقاله ساختار، عملکرد و کاربردهای ایسیو ماشین با نحوه عملکرد و کاربردهای مختلف ایسیو بیشتر آشنا شوید

علائم خرابی ایسیو

در صورت معیوب بودن ایسیو خودرو، بسته به شدت آسیب و همچنین بخش صدمه دیده، ممکن است طیف گسترده ای از علائم در وسیله نقلیه نمایان شوند که برخی از رایج ترین آن ها عبارت اند از:

• تغییرات در عملکرد موتور: یکی از اولین و متداول ترین علائم از کار افتادن یا نقص در ایسیو، تغییرات مشهود در عملکرد موتور خودرو است. این تغییرات اکثرا به صورت کاهش شتاب، افزایش مصرف سوخت، لرزش موتور، روشن نشدن خودرو یا خاموش شدن ناگهانی آن در حین رانندگی و … بروز پیدا می کنند.

تذکر: این مشکلات اغلب به دلیل اختلال در سیستم جرقه زنی، سیستم سوخت رسانی یا سیستم کنترل دور موتور ایجاد می شوند که همگی تحت کنترل مستقیم ایسیو هستند.

• روشن شدن چراغ چک موتور: رخ دادن این پدیده؛ یکی از مهم ترین نشانگرهای وجود مشکل در سیستم اتومبیل است. البته لازم به ذکر است؛ روشن شدن این چراغ نشان دهنده طیف وسیعی از مشکلات از جمله معیوب بودن سنسورها، مشکلات در سیستم جرقه زنی یا سوخت رسانی و در نهایت، خراب شدن ایسیو می باشد.
• نوسانات دور موتور: نوسانات ناگهانی و غیر عادی در دور موتور وسیله نقلیه (در حالت ترمز گرفتن یا در حین رانندگی با سرعت ثابت) ممکن است نشانه ای از مشکل در ایسیو باشد.
• مشکلات در سیستم انتقال قدرت: نارسایی عملکردی این قطعه می تواند باعث بروز مشکلاتی در سیستم انتقال قدرت ماشین شود. به عنوان مثال، ممکن است خودرو در تعویض دنده ها با مشکل مواجه شود و در نتیجه دنده ها به صورت ناگهانی قفل کرده و دچار نقص فنی گردند.
• اختلال در عملکرد سیستم های الکترونیکی: ایسیو بر عملکرد بسیاری از سیستم های الکتریکی اتومبیل نظیر سیستم تهویه مطبوع، تجهیزات صوتی و تصویری، شیشه بالابرها و قفل مرکزی کنترل و نظارت دارد. بنابراین، از کار افتادن ایسیو می تواند باعث اختلال در عملکرد همه یا برخی از این سیستم ها شود.
• ثبت شدن کدهای خطا: با استفاده از دستگاه های عیب یاب مانند دیاگ می توان کدهای خطایی را که توسط ایسیو ثبت شده اند، خواند. این کدها اطلاعات مفیدی در مورد نوع و محل دقیق مشکل ارائه می دهند که در بخش بعدی توضیح مختصری را در مورد این موضوع ارائه خواهیم کرد.

ارتباط علائم خرابی با کدهای خطا ایسیو

کدهای خطا، مجموعه ای از اعداد و حروف هستند که توسط ایسیو ایجاد می شوند و نشان دهنده وجود یک مشکل خاص در سیستم خودرو هستند. هر کد خطا، به یک قطعه یا سیستم خاص در ماشین مربوط می شود. با استفاده از دستگاه اسکنر یا دیاگ می توان این کدها را خوانده و با مراجعه به دفترچه راهنمای اتومبیل یا نرم افزارهای تخصصی، به معنی دقیق آن ها پی برد. در جدول زیر برخی از مهم ترین علائم معیوب بودن این قطعه و کدهای خطای مربوط به آن ها و علل احتمالی این پدیده ها را آورده ایم.

ابزار و تجهیزات مورد نیاز برای عیب یابی ایسیو

برای انجام فرآیند عیب یابی این قطعه به صورت دقیق و حرفه ای، نیاز به مجموعه ای از ابزارها و تجهیزات تخصصی است. این لوازم به مکانیک ها و برقکاران خودرو کمک می کنند تا به سرعت و دقت، علت اصلی مشکل را شناسایی نموده و اقدامات لازم برای تعمیر آن را انجام دهند. برخی از مهم ترین این وسایل و ابزارهای تخصصی عبارت اند از:

• اسکنر یا دیاگ: یکی از مهم ترین تجهیزات برای عیب یابی ایسیو است. این دستگاه به مکانیک اجازه می دهد تا به اطلاعات ذخیره شده در حافظه ایسیو دسترسی پیدا کرده و کدهای خطا را خوانده و تحلیل کند. دیاگ همچنین امکان تنظیم مجدد پارامترهای ایسیو و انجام تست های عملکردی مختلف را فراهم می کند.
• مولتی متر: ابزاری برای اندازه گیری ولتاژ، جریان و مقاومت الکتریکی است. در عیب یابی ایسیو، از مولتی متر برای بررسی ولتاژ باتری، ولتاژ ورودی و خروجی سنسورها و عملگرها، اندازه گیری مقاومت مدارها و تشخیص اتصال کوتاه استفاده می شود.
• اسیلوسکوپ: وسیله ای برای مشاهده و تحلیل سیگنال های الکتریکی است. با استفاده از اسیلوسکوپ می توان شکل موج سیگنال های تولید شده توسط سنسورها و عملگرها را مشاهده کرده و در صورت وجود نویز یا اختلال، علت آن را شناسایی نمود.
• لامپ تست برق خودرو: ابزاری ساده اما کاربردی برای بررسی اتصال کوتاه در مدارهای الکتریکی است.
• هویه و دستگاه لحیم: در برخی موارد، ممکن است نیاز به تعویض قطعات سوخته یا تعمیر مدارهای آسیب دیده باشد و برای این کار از هویه و لحیم استفاده می شود.
• و …

در مقاله تشریح مدار و قطعات ایسیو خودرو با اجزا و مدارات ایسیو بیشتر آشنا شوید

مراحل عیب یابی و تعمیر ایسیو ماشین

یافتن عیوب ایسیو و برطرف کردن آن ها فرآیندی سیستماتیک و دقیق است که شامل مراحل زیر می شود:

1. بررسی علائم ظاهری قطعه: در اولین مرحله، باید ایسیو را از نظر ظاهری بررسی کرده و به دنبال هرگونه آسیب فیزیکی مانند ترک خوردگی، سوختگی یا نفوذ رطوبت بود.
2. بررسی اتصالات: تمامی اتصالات ecu با سایر قطعات خودرو را بررسی نموده و اطمینان حاصل کنید که اتصالات محکم هستند و هیچ گونه خوردگی یا اکسید شدگی روی آن ها وجود ندارد.
3. خواندن کدهای خطا: با استفاده از دستگاه دیاگ، کدهای خطای ذخیره شده در حافظه ایسیو را خوانده و آن ها را تحلیل کنید. همان طور که در بخش های قبلی مقاله توضیح دادیم؛ هر کد خطا به یک مشکل خاص در سیستم ماشین اشاره دارد.
4. بررسی ولتاژ تغذیه ایسیو: با استفاده از مولتی متر، ولتاژ تغذیه قطعه را اندازه گیری کرده و اطمینان حاصل کنید که ولتاژ در محدوده مجاز (معمولا 9 الی 14 ولت) قرار دارد.
5. بررسی سیگنال های ورودی و خروجی ایسیو: با استفاده از اسیلوسکوپ، سیگنال های ورودی و خروجی قطعه را مشاهده کرده و در صورت وجود هرگونه نویز یا اختلال، علت آن را بررسی کنید.
6. تست عملکردی ایسیو: با استفاده از دستگاه دیاگ، تست های عملکردی مختلفی را روی کامپیوتر ماشین انجام داده و اطمینان حاصل کنید که تمامی عملگرها و سنسورها به درستی کار می کنند.
7. بررسی مدارهای خارجی: اگر مشکل از خود ایسیو نباشد، ممکن است مشکلی در مدارهای خارجی مانند سیم کشی، سنسورها یا عملگرها وجود داشته باشد که در این صورت، باید مدارهای خارجی را به دقت بررسی کرد.
8. تعویض قطعات معیوب: در صورتی که علت مشکل، خرابی یک قطعه خاص باشد، باید آن را به شیوه ای اصولی و ماهرانه تعویض کرد.
9. برنامه ریزی مجدد ایسیو: در برخی موارد، ممکن است نیاز به برنامه ریزی مجدد ایسیو (programming) باشد. این کار غالبا توسط دستگاه های پیشرفته و توسط افراد متخصص انجام می شود.
10. تعویض ایسیو: در صورتی که ایسیو کاملا معیوب تشخیص داده شود، باید آن را با یک مدل سالم و نو جایگزین کرد.

پیشگیری از خراب شدن ایسیو

با توجه به اهمیت بالای ایسیو خودرو در تنظیم و کنترل فرآیندهای متعدد وسیله نقلیه، محافظت از آن در برابر آسیب ها و افزایش طول عمر آن از اهمیت بالایی برخوردار است. در این بخش، به بررسی روش های پیشگیری از معیوب شدن ایسیو و افزایش طول عمر آن می پردازیم.

جلوگیری از آسیب فیزیکی

• ایسیو یک قطعه الکترونیکی پیچیده و حساس است که در مقابل ضربه بسیار آسیب پذیر است؛ بنابراین، از وارد آمدن هر گونه ضربه شدید به این قطعه خودداری کنید.
• جلوگیری از ورود مایعات: نفوذ آب و رطوبت به داخل کامپیوتر ماشین باعث ایجاد اتصال کوتاه و آسیب به قطعات داخلی آن می گردد. توصیه می شود، از شستشوی مستقیم دستگاه با آب پر فشار خودداری کرده و در صورت ریختن آب روی آن، به سرعت ایسیو را خشک کنید.
• جلوگیری از تماس با مواد شیمیایی و مضر: موادی مانند بنزین، روغن و مواد خورنده می توانند به قطعات الکترونیکی ecu آسیب رسانده و باعث خرابی آن ها شوند. بنابراین، از تماس این مواد شیمیایی با کامپیوتر اتومبیل جلوگیری به عمل آورید.

حفظ شرایط محیطی مناسب

• کنترل دمای محیط: دماهای بسیار بالا یا بسیار پایین به قطعات الکترونیکی ایسیو آسیب می رسانند. از این رو، سعی کنید تا حد امکان ماشین را در محیط هایی با دمای معتدل پارک کنید.
• جلوگیری از نوسانات ولتاژ: تغییرات ناگهانی در ولتاژ برق اتومبیل می تواند به ایسیو صدمه جدی وارد کند. برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است از باتری با کیفیت استفاده کرده و سیستم برق خودرو را به طور مرتب بررسی کنید.

مراقبت از سیستم خنک کننده ماشین

• تمیز نگه داشتن رادیاتور: این قطعه نقش مهمی در خنک کردن موتور و در نتیجه کاهش دمای ایسیو دارد. به طور مرتب رادیاتور را تمیز نموده و از عدم گرفتگی آن اطمینان حاصل کنید.
• استفاده از مایع خنک کننده مناسب: بکارگیری محصولات با کیفیت و مناسب برای خنک کردن خودرو، به حفظ دمای موتور و ایسیو در محدوده مطلوب و استاندارد کمک می کند.

سرویس های دوره ای اتومبیل

• تعمیر به موقع وسیله نقلیه: هرگونه نقص فنی در ماشین می تواند به طور غیر مستقیم بر کامپیوتر خودرو تاثیر گذاشته و باعث خراب شدن آن گردد. بنابراین، سرویس های دوره ای وسیله نقلیه را به طور مرتب انجام داده و مشکلات جدی را در همان مراحل اولیه برطرف کنید.
• استفاده از قطعات با کیفیت: اگر در زمان تعمیر اتومبیل از قطعات یدکی با کیفیت و اورجینال استفاده شود؛ طول عمر ایسیو تا حد زیادی افزایش می یابد.

جلوگیری از انجام تغییرات و تعمیرات غیر اصولی

اعمال تغییرات غیر مجاز در نرم افزار ایسیو و تعویض قطعات آن توسط افراد غیر متخصص و بی تجربه می تواند باعث اختلال در عملکرد اتومبیل و از کار افتادن ecu شود. زیرا همان طور که در مقاله توضیح دادیم؛ عیب یابی این قطعه، یک فرآیند پیچیده و تخصصی است که نیازمند دانش فنی و تجربه کافی است و باید حتما توسط تکنسین ها و تعمیرکاران واجد شرایط و مجرب انجام شود.

در پایان لازم است بگوییم؛ آگاهی از دانش تئوری و اصول علمی مربوط به عیب یابی ایسیو؛ اولین گام شما خوانندگان گرامی برای تبدیل شدن به یک متخصص در حوزه تعمیرات کامپیوتر ماشین است. در ادامه این مسیر نیاز به آموزش های عملی و حرفه ای در محیطی ایده آل و مجهز دارید.

آموزشگاه فن و کار، با بهره گیری از اساتید مجرب و تجهیزات پیشرفته، دوره های متنوعی را در زمینه تعمیرات و ترمیم قطعات متنوع اتومبیل برگزار می کند که از جمله مرتبط ترین آن ها با موضوع نوشته می توان به تعمیرات ایسیو، برق خودرو، مکانیکی ماشین، نصب دزدگیر و ضبط و باند و بسیاری کلاس های دیگر اشاره کرد. با شرکت در این دوره ها، می توانید دانش نظری خود را به مهارت های عملی ارزشمند تبدیل کرده و وارد بازار کار پر سود تعمیرات خودرو شوید.